راهنمای پیشگیری از خودکشی: ویدئوی آموزشی کوتاه از سلسله ویدئوهای باشگاه تاب آوری ایرانیان با موضوع راهنمای آسانِ پیشگیری از خودکشی [برای مواردی که قصد خودکشی خود را مطرح کرده اند] که به همت دکتر جواد طلسچی (مددکار اجتماعی و مدیر مجموعه رسانه های مددکاری اجتماعی ایرانیان) تهیه شده است منتشر می گردد. امید است مورد توجه مخاطبین مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران واقع گردد.
فهرست عناوین مطلب
تاب آوری و پیشگیری از خودکشی
خودکشی یک مسئله‌ی پزشکی و اجتماعی مهم می‌باشد. بیشتر تحقیقات در حوزه‌ی رفتارهای مرتبط با خودکشی، بر عوامل پیشگیری از خودکشی به طور به خصوص تاب آوری و پیشگیری از خودکشی تمرکز کرده‌اند.
تاب آوری، توانایی و پروسه‌ی پویای سازگاری و مقابله با فشارها ضمن حفظ عملکرد معمول روانی و فیزیکی می‌باشد. مطالعات نشان می‌دهند که تاب آوری و پیشگیری از خودکشی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
آمار خودکشی در ایران
مقالات نشان می‌دهند که آمار خودکشی در ایران روندی رو به افزایش دارد. در سال ۲۰۰۳ نرخ خودکشی ۶.۲ در هر ۱۰۰۰۰۰ گزارش شد یعنی چیزی حدود ۳۱ برابر سال ۱۹۹۱.
ایران در میان کشورهای اسلامی و ناحیه مدیترانه شرقی بیشترین میزان افزایش در نرخ مرگ ناشی از خودکشی را داشته است.
در یک مقاله مروری چاپ شده در مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نشان داده شد که ۶ تا ۸.۳ درصد دانشجویان ایرانی اقدام به خودکشی داشتند و ۲.۸ تا ۷.۴۹ درصد آن‌ها با افکار خودکشی کلنجار می‌روند. مهم‌ترین عوامل خودکشی آن‌ها اختلالات روانی، افسردگی، ناامیدی، مسائل خانوادگی، تاب آوری پایین و غیره بودند.
ارتباط تنگاتنگی میان تاب آوری و پیشگیری از خودکشی وجود دارد؛ لذا باید مداخلات روانشناختی جهت ارتقای تاب آوری و افکار مثبت جدی گرفته شوند.
مفهوم تاب آوری
تاب آوری فرایند سازگاری با ناملایمات، تروما، تراژدی، تهدیدات و منابع استرس در زندگی می‌باشد. تاب آوری یک پروسه‌ی مقاومت است که بیماری‌های روانی ناشی از تجربه‌ی فشار یا تروما را کاهش می‌دهد.
نقش آموزش تاب آوری در پیشگیری از خودکشی
تاب آوری و پیشگیری از خودکشی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته اند. در یک مطالعه نشان داده شد که بیمارانی که اقدام به خودکشی داشته‌اند، میزان تاب آوری کمتری دارند.
هم‌چنین، محققان به تأثیر غیرمستقیم اعتماد به نفس بر تاب آوری در برابر خودکشی پی برده‌اند؛ وقتی اعتماد به نفس افزایش می‌یابد، به دنبالش تفکر مثبت و حمایت اجتماعی نیز افزایش می‌یابند که در نهایت منجر به افزایش تاب آوری می‌شوند. افرادی که تاب آوری بیشتری دارند در صورت داشتن بیماری روانی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.
راهکارهای عملیاتی پیشگیری از خودکشی
با توجه به ارتباط تنگاتنگ تاب آوری و پیشگیری از خودکشی در این بخش به توضیح تعدادی از رفتارهای مرتبط با تاب آوری در برابر خودکشی می‌پردازیم.
حمایت اجتماعی: احتمال کمتری وجود دارد که افرادی که میزان بالای حمایت اجتماعی را تجربه می‌کنند، به خودکشی فکر کنند. حمایت اجتماعی می‌تواند از سوی منابع مختلف نظیر خانواده، همسر، دوستان، متخصصین سلامت روان، جامعه، مذهب، حیوانات خانگی و غیره تامین گردد.
استراتژی‌های سازگاری: فعالیت‌های شناختی و رفتاری که افراد در برابر شرایط استرس‌زای زندگی به آن‌ها روی می‌آورند را استراتژی‌های سازگاری گویند. بیان عواطف از طریق صحبت کردن یا نوشتن نقش مهمی در فرایند پیشگیری از خودکشی بازی می‌کنند.
سرمایه‌ی روانی: وضعیت رشد روانی مثبت فرد را سرمایه‌ی روانی گویند. خودکارآمدی، خوش‌بینی، امید و تاب آوری از منابع مثبت روانی هستند. مطالعات بسیاری در خصوص ارتباط این ویژگی‌های شخصیتی از جمله تاب آوری و پیشگیری از خودکشی انجام شده اند.
جمع بندی
تاب آوری و پیشگیری از خودکشی ارتباط معناداری با یکدیگر دارند. شما می‌توانید به راحتی از راهنمایی متخصصین سلامت روان جهت افزایش تاب آوری خود یا نزدیکانتان بهره ببرید.
در صورتی که نگرانید که یکی از اطرافیان شما در ذهن خود تفکرات خودکشی دارد، به جای آن که با خود کلنجار بروید که آیا تصور شما درست است از خود او بپرسید که آیا به خودکشی فکر می‌کند. خود این مکالمه می‌تواند به کاهش افکار خودکشی کمک کند و به فرد اجازه دهد تا احساساتش را به اشتراک بگذارد.
